Các nước phát triển vẫn chi phối kinh tế thế giới

Các nước phát triển vẫn chi phối kinh tế thế giới

Những năm qua, trong khi Mỹ và các nước Phương Tây rơi vào khủng hoảng và suy thoái kinh tế trầm trọng thì kinh tế một số nước mới trỗi dậy, điển hình là những nước trong Nhóm BRICS, nhất là Trung Quốc nổi lên làm dư luận thế giới hiểu lầm những nước này đang chi phối kinh tế thế giới.



Những năm qua trong khi Mỹ và các nước Phương Tây như EU rơi vào khủng hoảng và suy thoái kinh tế trầm trọng thì kinh tế một số nước mới trỗi dậy, điển hình là Nhóm BRICS (Năm viên gạch vàng gồm Braxin, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Cộng hòa Nam Phi) có bước phát triển đáng kể. Trung Quốc là nước nổi trội nhất và đã vươn lên thực thể kinh tế thứ hai thế giới sau Mỹ. Một số nhà kinh tế Mỹ và Phương Tây tỏ ra lo ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc, thậm chí cho rằng “Trung Quốc đang mua cả thế giới”. Tuy nhiên, Giáo sư Peter Nolan, thuộc Trường đại học Cambridge (Cambridge University) ở Luân Đôn đã bác bỏ quan điểm này và cho rằng các nước phát triển vẫn chi phối kinh tế thế giới.

Ông cho rằng trong hơn 30 năm qua, kinh tế thế giới đang được điều chỉnh và sắp xếp lại do sự phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật, nhất là kỹ thuật cao. Một số công ty xuyên quốc gia mang tính chi phối thị trường đã làm kinh tế thế giới thay đổi theo. Những công ty mang tính chi phối này thông qua hình thức thu mua sáp nhập các công ty khác vào Tập đoàn mình và đầu tư trực tiếp ra nước ngoài để thâu tóm các đầu mối sản xuất cũng như tiêu thụ vào trong tay. Tính tới nay, loại công ty xuyên quốc gia này hầu hết đều nằm ở Mỹ và các nước Phương Tây.

Sự ra đời và phát triển của các công ty lớn xuyên quốc gia này đã làm kinh tế thế giới vận hành xung quanh các Tập đoàn công ty mang tính hệ thống. Những công ty này có các mặt hàng thương hiệu nổi tiếng và kỹ thuật cao vượt trội nên đã kiểm soát hầu hết nguồn hàng cung ứng cũng như thị trường tiêu thụ trên thế giới.

Peter Nolan đã đưa ra số liệu do ông nghiên cứu kể từ năm 2006 tới năm 2009 cho thấy một số công ty loại lớn mang tính chi phối trên thế giới như sau:

– Máy bay chở khách loại lớn có hai công ty.

– Đồ uống các loại có hai công ty.

– Thiết bị điện thoại di động cơ bản có 3 công ty.

– Điện thoại di động thông minh có 3 công ty.

– Bia có 4 công ty.

– Cầu thang máy có 4 công ty.

– Xe vận tải cỡ lớn có 4 công ty.

– Máy tính cá nhân có 4 công ty.

– Máy ảnh kỹ thuật số có 6 công ty.

– Xe ôtô có 10 công ty.

– Bào chế thuốc chữa bệnh 10 công ty….

Các Tập đoàn lớn xuyên quốc gia này chiếm từ 50% tới 100% lượng cung ứng và tiêu thụ trên thị trường thế giới. Một số Tập đoàn khác mới hình thành cũng mang tính chất tương tự. Hầu hết các Tập đoàn công ty này đều nằm ở các nước phát triển.

Giáo sư Peter Nolan cho biết trong lĩnh vực sản xuất các linh kiện máy móc cũng diễn ra tình trạng như vậy. Về cung cấp các trang thiết bị cho máy bay chở khách loại lớn trên thế giới hiện có 3 Tập đoàn công ty cung cấp mang tính chi phối về động cơ máy bay, 2 Tập đoàn lớn cung cấp máy móc các loại, 3 Tập đoàn lớn chuyên cung cấp bánh xe máy bay, một Tập đoàn lớn chuyên cung cấp hệ thống vệ sinh cho máy bay. Trong các lĩnh vực khác như ôtô, máy ảnh, điện thoại di động cũng như vậy.

Từ đó có thể thấy rằng việc sản xuất và tiêu thụ lớn toàn cầu đều được tiến hành xoay quanh các Tập đoàn công ty lớn này. Những tập đoàn lớn này có đầy đủ các điều kiện cũng như thực lực về tiền vốn, kỹ thuật, nhân tài, quản lý, thông tin và thương hiệu nổi tiếng.

Qua nghiên cứu cho thấy đầu tư vào nghiên cứu phát triển công nghệ mới của 100 Tập đoàn Công ty lớn này chiếm tới trên 3/5 tổng đầu tư của hơn 1.400 Tập đoàn công ty cỡ lớn thế giới. 100 Tập đoàn công ty lớn này đều nằm ở các nước phát triển.

Các Tập đoàn công ty lớn xuyên quốc gia này ngoài việc đầu tư ở trong nước, họ cũng vươn rộng ra toàn cầu. Từ năm 1990 tới năm 2012, FDI toàn cầu đã tăng lên từ 2.100 tỉ USD tới 23.600 tỉ USD, năm 2012 FDI từ các nước phát triển chiếm 79%. Năm 2012 FDI của Mỹ tới 5.200 tỉ USD, của Anh tới 1.800 tỉ USD, của Trung Quốc là 509 tỉ USD, trong đó 68% đầu tư vào Hồng Công. Trong khi đó Trung Quốc thu hút FDI từ các nước trên thế giới tới 813 tỉ USD, nhiều hơn nhiều so với đầu tư ra nước ngoài.  Từ năm 2007 – 2009, doanh nghiệp vốn nước ngoài đã tạo ra 28% giá trị tăng trưởng cho nền công nghiệp Trung Quốc, doanh nghiệp vốn nước ngoài chiếm tới 66% mặt hàng kỹ thuật của Trung Quốc, chiếm 55% hàng xuất khẩu của Trung Quốc và chiếm tới trên 90% giá trị hàng kỹ thuật xuất khẩu của Trung Quốc.

Một số nhà kinh tế cho rằng Tập đoàn công ty người nước ngoài đã đóng góp phần quan trọng trong hệ thống quản lý và điều hành kinh tế Trung Quốc. Ngoài ra, còn phải thấy rằng các doanh nghiệp cỡ lớn của Trung Quốc thường thiếu vắng trong Danh sách “Các công ty cỡ lớn xuyên quốc gia chi phối toàn cầu”, dường như Trung Quốc chưa tạo ra được một Tập đoàn công ty nào có tầm quan trọng trong kinh tế toàn cầu.

Giáo sư Peter Nolan kết luận qua nghiên cứu trên cho thấy các nước phát triển vẫn chi phối kinh tế thế giới cho dù nền kinh tế của họ đang có vấn đề. Các Tập đoàn công ty cỡ lớn của Trung Quốc và một số nước trong Nhóm BRICS chưa đủ tầm cỡ chi phối thế giới như các công ty của Mỹ và Phương Tây. Ông cho rằng Mỹ và Phương Tây đang xâm nhập và hòa nhập vào Trung Quốc còn Trung Quốc chưa thể hòa nhập vào Phương Tây./.


                                                                    Theo Kiều Tỉnh
                                                       Báo Tầm nhìn (ngày 31/7/2013)